बँकेकडून प्रत्येक ग्राहकासाठी देण्यात येणाऱ्या मूलभूत सेवा म्हणजे ठेव स्वीकारणे, खातेदाराच्या खात्यात ती (ठेव) जमा करणे, आणि उपलब्ध जमा रकमेवर खातेदारास आवश्यकतेनुसार रक्कम काढण्याची परवनागी देणे. त्यानुसार, या ब्लॉगमध्ये ग्राहकांशी संबंधित विविध बँकिंग कार्यांविषयी माहिती दिलेली आहे. यामध्ये पैसे काढण्याच्या पद्धती, पासबुक्स, डिमांड ड्राफ्ट, आदाता चेक, धारक चेक इत्यादींचा समावेश आहे. चला तर मग, सुरुवात करूया!

पैसे काढणे म्हणजे काय?

नावामध्ये उल्लेख केल्याप्रमाणेच, पैसे काढणे म्हणजे एखादया विशिष्ट खात्यातून पैसे काढण्याच्या क्रियेचा संदर्भ. पैसे काढण्याच्या पद्धती अनेक वर्षांमध्ये विकसित झाल्या आहेत. दोन दशकांपूर्वी, स्वयंचलित टेलर मशीन्स (ATMs) उपलब्ध नसताना लोकांना बँकेत जावे लागे, पैसे काढण्यासाठी कुपन घ्यावे लागे आणि रांगेत उभे राहून स्वतःचा नंबर येण्याची वाट पहावी लागे. हे फक्त वेळकाढू काम नव्हते परंतु जेव्हा खातेदाराला रोख रक्कम हवी असे तेव्हा त्याला बँकेमध्ये जावे लागे.

तथापि, इस.2000 च्या मध्यात बऱ्याच प्रतीक्षेनंतर ATMs ची सुविधा उपलब्ध झाल्याने पैसे काढण्याची प्रक्रिया सुलभ झाली. यामुळे लोकांना बँकेमध्ये न जाता किंवा त्यांच्या कामाच्या वेळेची चिंता न करता कधीही आणि कोठेही सहजपणे पैसे काढता येऊ लागले. याशिवाय, आपण दुसऱ्या प्रक्रियेचा अवलंब करून पैसे काढू शकता ज्याकरिता आपण स्वतः बँकेमध्ये जाणे, पैसे काढण्यासाठी स्लीप भरणे आणि ती सादर करणे आवश्यक असते. चला, या दोन्ही प्रक्रियांवर नजर टाकू.

स्लिप भरून पैसे काढण्याच्या पद्धती विषयी

• बँकेमध्ये जा
• पैसे काढण्यासाठी लागणारी स्लीप घ्या आणि आवश्यक माहिती भरा
• यामध्ये काढण्याची रक्कम,ज्या खात्यामधून पैसे काढायचे आहेत तो खाते क्रमांक, स्वाक्षरी, चलनाचे मूल्य इत्यादीचा समावेश असतो
• आपला नंबर येण्याची वाट पहा
• टेलरकडे पैसे काढण्याची स्लीप सुपूर्द करा
• टेलर आपणास पोचपावती देतो
• तो त्यानंतर रोख रक्कम मोजतो आणि ती आपणास देतो

ATM मधून पैसे काढण्याच्या पद्धती विषयी

• जवळच्या ATM मध्ये जा
• कार्ड स्लॉटमध्ये आपले कार्ड घाला
• आपल्या पसंतीची भाषा निवडा
• आपला चार अंकी ATM पिन टाइप करा
• “रोख रक्कम काढणे” वर क्लिक करा (बटण किंवा स्क्रीन टचवरून)
• आवश्यक रक्कम प्रविष्ट करा. (आपल्या खात्यातील शिल्लक रकमेनुसार)
• “पुष्टी करा” वर क्लिक करा
• मशीनमधून चलनी नोटा बाहेर येण्याची वाट पहा
• त्यानंतर बाहेर आलेल्या नोटा आणि आपले डेबिट कार्ड परत काढून घ्यायला विसरू नका

पासबुक म्हणजे काय?

आपण पासबुक हा शब्द ऐकला असेलच. काही दशकांपूर्वी जरी याचा वापर इतका सर्रास होत नव्हता, तरी अजूनही बँक पासबुक हे उपयोज्य आणि महत्वपूर्ण बँकिंग कागदपत्र म्हणून समजले जाते. आपण ज्या बँकेमध्ये किंवा वित्तीय संस्थेमध्ये खाते उघडले आहे त्यांनी दिलेले बँक पासबुक ही एक पुस्तिका आहे. आपले डेबिट कार्ड किंवा इंटरनेट बँकिंग तपशील समाविष्ट करून बँक, वेलकम कीट किंवा बँकिंग कीटमध्ये ते (पासबुक) आपणास देते.

बँक पासबुकच्या पहिल्या पानावर आपला खाते क्रमांक, ग्राहक ID, शाखेचा IFSC कोड, आपले नाव, पत्ता इत्यादीसारख्या माहितीचा समावेश असतो. पासबुकमुळे आपणास आपल्या खात्यामध्ये झालेल्या व्यवहारांचे संक्षिप्त स्टेटमेंट मिळण्यास मदत होते. अलीकडच्या काळामध्ये बँका ऑनलाईन स्टेटमेंट तयार करत असल्या तरी बँकेमध्ये जाऊन आपण आपले पासबुक अपडेट करणे केव्हाही चांगले कारण यामुळे आपल्याला व्यवहाराचा प्रत्यक्षपणे आढावा ठेवता येतो.

आदाता खाते जमा चेक म्हणजे काय?

आदाता खाते जमा चेकला विशिष्ट प्रकारचे चेक पेमेंट समजले जाते कारण निर्दिष्ट रक्कम आदात्याच्या खात्यामध्ये जमा होत असून आदाता ती अन्य कोणाच्याही खात्यामध्ये हस्तांतरीत करू शकत नाही. आदाता खाते जमा चेक कसा लिहावा ते पाहूया.

• सर्वप्रथम चेकच्या डाव्या बाजूला वरच्या कोपऱ्यात दोन क्रॉस रेषा काढा, आणि त्या रेषांमध्ये ‘आदाता खाते जमा’ असे लिहा.
• तथापि, आपण केवळ चेकवर क्रॉस केले आणि आदाता खाते जमा असे लिहिले नाही तर बँक त्याचाआदाता खाते जमा म्हणून नाही तर केवळ क्रॉसचेक म्हणून विचार करेल याची नोंद घ्या.

धारक चेक म्हणजे काय?

धारक चेकवरची रक्कम ही चेक घेऊन येणाऱ्या व्यक्तीला किंवा धारकाला दिली जाते. यावर आदाता म्हणून कोणत्याही नावाचा उल्लेख नसतो परंतु फक्त किती पैसे काढायचे आहेत त्या रकमेचा उल्लेख असतो. बँकेमधून रक्कम घेण्यासाठी धारक चेक दाखविणाऱ्या व्यक्तीला चेकवरची रक्कम दिली जाते. आपण धारक चेक हस्तांतरित करू शकत नाही. आपण तो केवळ वितरण करून हस्तांतरित करू शकता. तथापि, धारक चेक ही पैसे काढण्याची सुरक्षित पद्धत नाही कारण चेक गहाळ झाला तर त्याचा गैरवापर होण्याची शक्यता जास्त असते.

धारक चेकने पैसे काढण्यावर काही मर्यादा आहेत का? नाही. एखादया कंपनीने कर्मचाऱ्यांच्या पगारांचे पैसे काढण्यासाठी धारक चेक काढला तर बँक सहसा जास्त रकमेचा धारक चेक स्वीकारून रोख रक्कम देते. तथापि, तो चेक एखादया व्यक्तीसाठी असल्यास त्यावर निर्बंध लागू होऊ शकतात.

ठेवी म्हणजे काय?

भारतीय बँकिंग क्षेत्रामध्ये चार प्रकारच्या ठेवी उपलब्ध आहेत. चला, प्रत्येक प्रकाराविषयी थोडक्यात जाणून घेऊ या.

चालू खाते:

चालू खाते:डिमांड डिपॉझीट म्हणूनही ओळखले जाते आणि व्यावसाय करणाऱ्या व्यक्ती या खात्याचा वापर करतात. या खात्यावर दैनंदिन व्यवहाराच्या संख्येवर कोणतेही निर्बंध घातले जात नाहीत. याव्यतिरिक्त, या खात्यावरून खातेदारांना ओव्हरड्राफ्ट सुविधा पुरविली जाते. तथापि, बँक चालू खात्यावर कोणतेही व्याज देत नाही आणि ते चालू ठेवण्यासाठी मोठ्या प्रमाणामध्ये शुल्क आकारले जाते.

बचत खाते:

मर्यादित उत्पन्न असणाऱ्या आणि काही प्रमाणामध्ये पैसे साठवू इच्छिणाऱ्या लोकांसाठी बचत खाते हा योग्य पर्याय आहे. या खात्यावर खातेदाराला व्याजाची विशिष्ट रक्कम मिळते जी बँकेनुसार बदलते. यामुळे खातेधारकाला वेळेमध्ये एकाच ठिकाणी रोख रक्कम जमा करणे शकत होते. तथापि, बचत खात्यावर झालेल्या व्यवहारांच्या संख्येवर बँक निर्बंध घालते.

मुदत ठेव:

मुदत ठेव हा ठेवींचा परंपरागत लोकप्रिय प्रकार आहे. येथे ठराविक कालावधीसाठी आपण आपले पैसे जमा करता (सात दिवसापासून दहा वर्षांपर्यंत) आणि आपल्याला पाच ते नऊ टक्के व्याजदराने निश्चित परतावा मिळतो. काही बँका त्यावरील दंडासहित अकाली FD बंद करण्यास परवानगी देतात.

आवर्ती ठेव:

आवर्ती ठेव हा अजून एक पारंपारिक ठेविचा प्रकार आहे, ज्यात ठेवीदार सहा महिने ते 120 महिन्यांच्या कालावधीसाठी आवर्ती स्वरुपात मासिक किंवा त्रैमासिक पद्धतीने ठराविक रक्कम जमा करतो. FD प्रमाणेच, RD वर देखील ठराविक व्याज दर दिला जातो. दंडाचे शुल्क भरून आपण RD अकाली बंद करू शकता.

डिमांड ड्राफ्ट म्हणजे काय?

डिमांड ड्राफ्ट ही एक प्रीपेड निगोशिएबल देयक पद्धत आहे,जेव्हा आदाता DD सादर करतो तेव्हा ड्रॅाईबँक पैसे देण्याची जबाबदारी स्वीकारते. रक्कम प्राप्त करण्यासाठी संबंधित बँकेने DD देणे आवश्यक आहे किंवा क्लिअरिंग प्रक्रियेच्या माध्यमातून तो DD ताब्यात घेणे आवश्यक आहे. आपण रोख किंवा चेकच्या माध्यमातून डिमांड ड्राफ्ट भरू शकता. तथापि, चेकची रक्कम रुपये 50,000/- पेक्षा जास्त असेल तरच DD साठी चेकवरून देय उपलब्ध आहे.

अर्थशिक्षण पोर्टलवर आर्थिक साक्षरता जनजागृती करण्याबद्दल बरेच काही आहे. आपली आर्थिक साक्षरता वाढविण्यासाठी आमच्या ब्लॉग स्पेसचे अनुसरण करा.

बँका प्रत्येकाला सेवा पुरवितात, अगदी वैयक्तिक ते व्यवसाय मालक आणि कॉर्पोरेशनपर्यंत. त्यानुसार भारतीय बँकिंग प्रणालीकडून विविध प्रकारची खाती ऑफर केली जातात. तर आपण भारतातील सहा प्रकारची बँक खाती पाहूया.

भारतातील 6 प्रकारची बँक खाती

1. बचत खाते

बचत खाते हे नियमित ठेव खाते आहे ज्यावर आपल्याला किमान व्याज मिळते. यामध्ये मासिक व्यवहाराच्या संख्येवर मर्यादा आहेत. लहान मुले, जेष्ठ नागरिक, महिला आणि कुटुंबांना बँक बचत खाते ऑफर करते. यामध्ये शून्य शिल्लक खाते आणि इतर आधुनिक वैशिष्ट्ये असून बिल देयके, डेबिट कार्ड आणि ऑटो स्वीप यांचा समावेश होतो.

2. चालू खाते

हा खाते प्रकार उद्योजक, व्यवसाय मालक आणि व्यापाऱ्यांसाठी आहे. त्यात अधिक रोख ठेवी असतात. अधिक संख्या आणि व्यवहाराची वारंवारता सुलभ करते, आणि दैनंदिन व्यवहारावर मर्यादा नसते. याव्यतिरिक्त, या खात्यावर ओव्हरड्राफ्ट सुविधा दिली जाते जी खातेदाराला खात्यात असणाऱ्या रकमेपेक्षा जास्त रक्कम काढण्याची मुभा देते. तथापि, चालू खाते हे शून्य व्याज खाते आहे आणि त्यात किमान शिल्लक ठेवणे आवश्यक असते.

3. मुदत ठेव

खातेमुदत ठेव खाते, ज्याला FD म्हणून ओळखले जाते, खात्यात आपल्याला एकरकमी रक्कम जमा करता येते आणि त्यावर कालावधीप्रमाणे (जो सात दिवस ते दहा वर्षापेक्षा कमी असू शकते) विशिष्ठ व्याज दर आकारण्यात येतो. काही बँका जेष्ठ नागरिक आणि महिलांना जमा केलेल्या रकमेवर जास्त व्याज दर देतात.

मुदतठेवीमध्ये रक्कम जमा करणे म्हणजे ठरलेल्या कालावधीसाठी रक्कम लॉक करणे होय. असे असले तरीही अनेक बँकांची ऑनलाईन बँकिंग सुविधा अकाली FD बंद करण्यास आणि त्यावेळेपर्यंत जमा झालेल्या व्याजास परवानगी देतात . त्याशिवाय, ऑनलाईन बँकिंगने FD उघडण्याच्या प्रक्रियेला प्रोत्साहन दिले आहे. आता आपण काही मिनिटातच FD उघडू शकता.

4. आवर्ती ठेव खाते

आवर्ती ठेव खाते यालाच RD म्हणतात, हे एक लोकप्रिय आणि पारंपारिक खाते आहे यामध्ये आपण निवडलेल्या मुदतीप्रमाणे आपल्याला सहा महिने ते दहा वर्षापर्यंत आवर्ती आधारावर मासिक किंवा त्रैमासिक काही ठराविक रक्कम जमा करावी लागते. या प्रकारच्या खात्यात कालावधी संपेपर्यंत खातेदारास ठराविक व्याजदराने व्याज दिले जाते.

तथापि, RD आपल्याला कालावधी आणि आवर्ती रक्कम बदलण्याची परवानगी देत नाही. याशिवाय काही बँका कमी व्याजदारानुसार दंड आकारून RD अकाली बंद करण्याची परवानगी देतात.

5. पगार खाते

नावाप्रमाणेच, पगार खाते हे आपल्या नियोक्त्याशी असलेल्या संबद्धतेनुसार उघडले जाते आणि दरमहा आपला पगार या खात्यामध्ये जमा होतो. एखादया कंपनीचा कर्मचारी म्हणून आपण आपल्याला हव्या असलेल्या वैशिष्टांप्रमाणे पगाराचा प्रकार निवडू शकता. पगाराव्यतिरिक्त आपणास पगार खात्यामध्ये भरपाईसुद्धा मिळते.

6. NRI खाते

आता परदेशी वास्तव्यास असलेल्या भारतीयांचे काय? अशा लोकांसाठी बँक NRI खात्याची सुविधा देते. बँक देत असलेल्या NRI खात्याच्या विविध प्रकारांमध्ये खालील घटकांचा समावेश होतो,

• अनिवासी सामान्य (NRO):

हे रुपये चलनामधील खाते आहे, जेथे NRI खात्यामध्ये विदेशी चलनामध्ये रक्कम जमा करतात आणि ते रुपयामध्ये रुपांतरीत होतात. या खात्यामध्ये NRI परदेशातील रक्कम ठेवू शकतात.

• अनिवासी बाह्य (NRE):

NRO प्रमाणेच, NRE मध्ये रुपयांमध्ये रक्कम ठेवली जाते. तथापि, हे खाते फक्त परदेशी मिळवलेले पैसे जमा करण्यासाठीच आहे.

• विदेशी चलन अनिवासी (FCNR):

FCNR खात्यामध्ये विदेशी चलनामध्ये रक्कम ठेवली जाते. यामुळे NRI खाते धारकांना खात्यामधून मुद्दल आणि व्याज हस्तांतरित करणे शक्य होते. तथापि,भारतात यावर व्याज आकारले जात नाही.

या ब्लॉगवरून भारतातील बँकेच्या विविध प्रकारांबद्दल आपल्याला पुरेशी माहिती मिळाली असेल अशी आम्हाला आशा आहे. अशाच प्रकारच्या आर्थिक साक्षरतेच्या सामग्रीसाठी अर्थशिक्षण पोर्टलवर भेट देत रहा.

भारतीय नागरिकाच्या ओळखीसंदर्भातील आधारकार्ड हे एक अत्यंत महत्वपूर्ण कागदपत्र आहे. हे कार्ड धारकाच्या निवासी पत्त्याचा आणि फोटो ID चा पुरावा म्हणून काम करते. याव्यतिरिक्त, हे कागदपत्र हे संपूर्ण बँकिंग आणि दूरसंचार क्षेत्रासाठी एक महत्वपूर्ण बनले आहे, ज्यामध्ये बँक खाते क्रमांक आणि एखाद्याचा दूरध्वनी क्रमांक त्यांच्या आधारकार्ड क्रमांकाशी जोडलेला असतो. परंतु, मग आधारकार्ड म्हणजे काय? आधारकार्डसाठी अर्ज कसा करावा आणि आधारकार्ड असण्याचे काय फायदे आहेत? या ब्लॉगच्या माध्यमातून काही महत्त्वपूर्ण बाबी पाहूया.

आधारकार्ड म्हणजे काय?

2009 मध्ये आधार लाँच झाले. भारत सरकारच्या वतीने युनिक आयडेंटीफिकेशन आॅथॉरिटी ऑफ इंडियाने (UIDAI) ने जारी केलेली ही 12 अंकी स्वतंत्र ओळख आहे. आधार क्रमांक हा ID पुरावा आणि पत्ता पुरावा म्हणून पूर्ण भारतात कोठेही चालू शकतो. वय आणि लिंग याचा विचार न करता भारतातील कोणताही रहिवासी UIDAI ने ठरविलेल्या पडताळणी प्रक्रियेत पात्र ठरल्यास तो आधारकार्डसाठी अर्ज करू शकतो. आता आपण आधारकार्डसाठी अर्ज कसा करायचा ते पाहू.

अल्पवयीन मुलांसाठी आधारकार्ड

अल्पवयीन आधारकार्डसाठी नोंदणी करू शकतात. पाच वर्षापेक्षा अल्पवयीन मुलांसाठी आधार अर्ज करताना अल्पवयीन मुलाचा जन्म दाखला आणि पालकांचे ID आणि पत्ता पुरावा सादर करणे आवश्यक आहे. पाच वर्षापेक्षा लहान मुलांना निळ्या रंगाचे बाल आधारकार्ड मिळते.

परदेशी लोकांसाठी आधारकार्ड

भारतातील परदेशी रहिवासी, भारतीय नागरिक नसले तरी आधारसाठी अर्ज करू शकतात. तथापि, परदेशी जेव्हा मागील 12 महिन्यात 182 दिवसांपेक्षा जास्त दिवस भारतात वास्तव्य करत असेल तर तो आधारसाठी अर्ज करू शकतो.

आधारकार्डसाठी अर्ज कसा करायचा?

आधारसाठी अर्ज करणे सोपे आहे. आपल्याला फक्त सेट प्रक्रियेचे अनुसरण करावे लागेल. आधार अर्ज करण्याची प्रक्रिया टप्प्या-टप्प्याने पाहूया.

• आपल्या जवळील नोंदणी केंद्र शोधण्यासाठी https://appointments.uidai.gov.in/easearch.aspx?AspxAutoDetectCookieSupport=1 येथे भेट द्या.
• https://aadharcarduid.com/aadhaar-card-apply-online यावरून आॅनलाइन अपॉईंटमेंट नोंदवा. याशिवाय, आपण आधार केंद्राला अपॉईंटमेंट न घेता देखील भेट देऊ शकता.
• ID, पत्ता आणि जन्मतारखेचा पुरावा सादर करा. ID पुरावा म्हणून लागणाऱ्या कागदपत्रांमध्ये पासपोर्ट, मतदार ओळखपत्र, PAN कार्ड, ड्रायव्हिंग लायसन्स, सरकारी फोटो ओळखपत्र इत्यादींचा समावेश आहे.
• आवश्यक माहिती लिहून फॉर्म भरा आणि फॉर्म आणि कागदपत्रे सादर करा.
• बायोमेट्रिक्स प्रक्रिया पूर्ण करा.
• नोंदणी पुरावा म्हणून तुम्हाला एक पोचपावती मिळेल. यात 14 अंकी नोंदणी क्रमांक असेल जो आपल्याला आपल्या अर्जाची सद्य स्थिती शोधण्यासाठी मदत करेल.
• एकदा पडताळणी प्रक्रिया पूर्ण झाली की आपले आधारकार्ड आपल्या निवासी पत्त्यावर पोस्टाने येईल. कृपया हे लक्षात घ्या की आपले आधारकार्ड मिळायला सुमारे तीन महिने लागतील.

आधारकार्डचे फायदे

आधारकार्ड असण्याचे अनेक फायदे त्याच्याशी निगडीत आहेत. काही महत्वपूर्ण गोष्टींमध्ये खालील घटकांचा समावेश होतो

• जर आपण आपला आधारकार्ड क्रमांक EPFO कडे नोंदवला, तर PF ची रक्कम थेट आधारकार्ड धारकाकडे जमा होते.
• जर आपला मोबाईल नंबर आधारसह नोंदवला असेल तर आपण आपल्या नोंदणीकृत मोबाईल नंबरवर मिळालेल्या OTP वरून कायदेशीर कागदपत्रांवर इलेक्ट्रॉनिक स्वाक्षरी करू शकता. ई-स्वाक्षरी वैध असून भारतात कोठेही लागू होऊ शकते.
• आधार क्रमांकामुळे आपल्या आधारकार्डशी जोडलेल्या आपल्या बँक खात्यात LPG ची रक्कम थेट जमा होईल. आपल्याकडे आधीपासून कनेक्शन असल्यास, आपल्याला आपल्या गॅस एजन्सीला आधारकार्डची प्रत द्यावी लागेल.
• आधारकार्ड असेल तर आपणास दहा दिवसात पासपोर्ट मिळतो.
• आधार क्रमांकामुळे आपल्याला कागदपत्रांची पूर्तता न करता बँक खाते काढणे शक्य होते. आपण आधारकार्ड आणि किमान रोख रक्कम भरून भारतात कोठेही खाते उघडू शकता.
• शिवाय, स्टायपेंड आणि शिष्यवृत्तीसाठी पात्र विद्यार्थ्यांनी आधार क्रमांक दिल्यास रक्कम थेट त्यांच्या खात्यात जमा होऊ शकते.

आधारकार्ड नाही? त्वरित अर्ज करा!

लक्षात ठेवा, आधार हे महत्वपूर्ण कागदपत्र असून आजकाल त्याची सगळीकडेच आवश्यकता भासते. तर आता आपल्याला आधारकार्ड काय आहे, त्यासाठी अर्ज कसा करायचा आणि त्याचे फायदे काय आहेत हे समजले. त्यामुळे जर आपल्याकडे आधारकार्ड नसेल तर त्यासाठी अर्ज करा. अधिक शैक्षणिक सामग्रीसाठी आमच्या ब्लॉग स्पेसचे अनुसरण करा आणि अर्थशिक्षणाच्या माध्यमातून आपली आर्थिक साक्षरता वाढवा.

साध्या शब्दात सांगायचे झाले तर बँक ही एक वित्तीय संस्था आहे, ज्यामध्ये आपल्याला पैसे जमा करणे, साठविणे, काढणे शक्य होते तसेच आपल्याला कर्जारूपाने (पैसे) दिले जातात. बँकिंग सेवेमुळे प्रत्येक अर्थव्यवस्थेचे महत्त्वपूर्ण क्षेत्र तयार होते आणि एखाद्या विशिष्ट देशाच्या बँकिंग प्रणालीमुळे संबंधित बँकेच्या ग्राहकांना अनेक लाभ मिळतात. या ब्लॉगच्या माध्यमातून बँकिंगचे पाच फायदे पाहू.

बँकिंगचे 5 फायदे

1. सुरक्षितता

बँकेमध्ये आपले पैसे सुरक्षित राहतात. जेव्हा आपण किंवा बाहेरील व्यक्ती खात्यामध्ये पैसे जमा करते तेव्हा बॅंका डिजिटल खाती तयार करतात. परिणामी आपल्याला घरामधील लॉकरमध्ये पैसे वाचविण्याचा धोका पत्करावा लागत नाही. त्याऐवजी, आपले पैसे बँकेत जमा केल्याने ते सुरक्षित राहतात.

2. बचत करणे शक्य होते

घरात पैसे ठेवल्याने अनावश्यक आणि अनियंत्रित खर्च होऊ शकतात. तथापि, बँकेत पैसे जमा केल्याने आपले पैसे वाचवायला मदत होते आणि तुम्ही ते गरज असेल तेव्हा त्याचा वापर करता यावा यासाठी आपल्या खात्यामध्ये पुरेशी रक्कम असणे आवश्यक असते. याशिवाय, या दिवसांमध्ये रकमेचे निरंतरपणे आणि त्वरित हस्तांतरण करता यावे यासाठी बॅंकांकडून ATMs आणि मोबाइल अनुप्रयोगची ऑफर दिली जाते.

3. बचतीवर व्याज मिळते

बँका बचतीवर विशिष्ट व्याज दर देतात. जोखीम पत्करण्याऐवजी आणि आपल्या पारंपारिक घरच्या लॉकरमध्ये रोख रक्कम बाळगण्याऐवजी आपल्या बचतींवर काहीतरी कमावण्याची संधी आहे.

4. FD आणि RD सारखे गुंतवणूकीचे पारंपारिक पर्याय

बँका फिक्स्ड डिपॉझिट (FD) आणि रिकरिंग डिपॉझिट (RD) सारखे गुंतवणूक पर्याय देण्यासाठी प्रसिद्ध आहेत . FD करण्यासाठी आपणास आपल्या खात्यामध्ये काही विशिष्ट रक्कम जमा करणे आणि ती मुदतपूर्ती होईपर्यंत ठेवणे आवश्यक आहे. मुदतपूर्तीच्या वेळी आणि ठेवीच्या कालावधीनुसार आपणास त्यावर व्याज मिळते. आपण मासिक व्याज मिळविणे किंवा मुदतपूर्तीच्या वेळी, व्याजासह मुद्दल मिळवणे पर्याय निवडू शकता ज्यामुळे आपल्या बचत खात्यामध्ये पैसे जमा होतात किंवा FD चे स्वयं-नुतनीकरण केले जाते. दुसरीकडे, RD च्या बाबतीत आपल्याला RD खात्यामध्ये एका विशिष्ट तारखेला, विशिष्ट रक्कम, उदाहरणार्थ दरमहा रुपये 5,000/- भरणे आवश्यक आहे. मॅन्युअल बँकिंगच्या बाबतीत, आपल्याला ते स्वतःच भरावे लागतील. तथापि, आपल्या स्थायी सुचनांनुसार ई-बँकिंगच्या बाबतीत आपल्या खात्यातून रक्कम स्वयंचलितपणे वजा केली जाते किंवा आपण निर्दिष्ट तारखेला ती आपल्या RD खात्यामध्ये प्रत्यक्ष जाऊन जमा करणे आवश्यक आहे. मुदतपूर्तीच्या वेळी मुद्दल आणि व्याज आपल्या खात्यामध्ये जमा होते.

5. कर्जासाठी अर्ज करणे

आर्थिक ईको-सिस्टीममध्ये बँका असण्याचा हा महत्वपूर्ण फायदा आहे. बँका कर्जाच्या रूपात पैसे देतात आणि कर्जदारास विशिष्ट व्याज दर आकारतात. कर्जदाराला निर्धारित वेळेमध्ये व्याजाची परतफेड करणे आवश्यक असते. अर्जदाराच्या प्रकरणाचा काळजीपूर्वक विचार करून आणि कागदपत्रे सादर केल्यानंतर, बँका गृह कर्ज, कार कर्ज, वैयक्तिक कर्ज इत्यादी विविध प्रकारचे कर्ज ऑफर करतात. या लेखामधून आपल्याला बँकिंगच्या लाभांविषयी चांगली माहिती मिळाली आहे अशी आम्ही आशा करतो. अर्थशिक्षण या पोर्टलच्या माध्यमातून देशातील प्रत्येक भागामध्ये FinTech विषयी जागरुकता वाढविणे आणि भारतामध्ये बोलल्या जाणाऱ्या विविध स्थानिक भाषांमधील माहितीपूर्ण व्हिडिओ आणि ब्लॉग्जच्या साहाय्याने लोकांना या पोर्टलविषयी चांगली माहिती पुरविणे हे आमचे ध्येय आहे. म्हणूनच, अर्थशिक्षण पोर्टलवर सातत्याने भेट देऊन आमच्याबरोबर आपली आर्थिक जागरुकता वाढवत रहा.